روش های درمانی وقفه تنفسی و خرخر شبانه

 روش های درمانی جدید در وقفه تنفسی و خرخر شبانه

دکتر شباهنگ محمدی

متخصص گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن

استادیار علوم پزشکی ایران

در این مقاله می خواهیم به راه ها و روش های جدید برای درمان وقفه تنفسی و خرخر های شبانه بپردازیم. که در مقاله به ۳ روش رایج از درمان اشاره می کنیم. این سه روش عبارتند از:

۱-رادیوفریکوئنسی

۲-coblation

۳- لیزر

اما قبل از توضیح دادن این روش ها بپردازیم به اینکه اصلا وقفه تنفسی (آپنه خواب) چیست:

وقفه تنفسی در خواب یا آپنه خواب ( Sleep apnea)

یک اختلال خواب است که باعث توقف یا کاهش تنفس برای مدتی کوتاه (اما با تعداد بار زیاد) در طول خواب می شود. هر توقف می تواند برای چندین ثانیه یا حتی چندین دقیقه طول کشیده و معمولاً تعداد زیادی توقف در یک شب اتفاق می افتد (ده ها یا حتی صدها بار). هر کدام از این دوره ها یک «آپنه» نامیده می ‌شود. اکثر این دوره‌ها با صدای خرخر بلند همراه است که در بعضی موارد با صدا و احساس خفگی همراه می شود که در آن فرد ناگهان با حالت خفگی از خواب بیدار می شود.

روش های درمان آپنه خواب یا وقفه های تنفسی:

۱-رادیوفریکوئنسی

استفاده از جریان بافرکانس بالا سبب تخریب بافتی محدود و کنترل شده در بافت می شود. به استفاده ازجریان الکتریکی با فرکانس بالا در جراحی الکتروسرجری می گویند که یکی از انواع آن رادیوسرجری است.رادیوسرجری خود دو روش دارد:

الف- رادیوسرجری تک قطبی

در روش اول از امواج با فرکانس و ولتاژ بالا و حرارت بالا استفاده می شود و درروش دوم ازفرکانس و ولتاژ کمتر و در نتیجه حرارت کمتر استفاده می شود.

مزایای استفاده از این سیستم عبارت اند از ترومای بافتی کمتر،تشکیل اسکار کمتر،درد کمتر بعدازعمل و اینکه حین عمل جراحی نوک الکترود خود به خود استریل می شود.

ب- radio frequency thermal ablation  دو قطبی (RFTA)

درنوع رادیوسرجری اثرات درمانی درحین عمل ولی در نوع RFTA نتایج درمانی دیرترمشخص می شود.باتوجه به مزایای ذکرشده، این تکنیک به طور وسیعی در درمان وقفه تنفسی و خرخر شبانه در کاهش حجم کام نرم،زبان و توربینیت ها به کار برده می شود. اکثر این روش ها به صورت سرپایی انجام میشوند.

۲-Coblation

روش دیگری که دردمان وقفه های تنفسی و خرخرشبانه به کار برده می شود،  coblation است. دراین تکنیک با ایجاد یک اختلاف ولتاژ، یونیزاسیون در نرمال سالین که در نوک wand دستگاه وجود دارد، ایجاد می کند واین یون ها باحرکت به سمت بافت مورد نظر سبب شکستن پیوندهای بین ملکولی و درنتیجه تخریب بافتی می شوند.

در این تکنیک حرارت بافتی ایجادشده بسیارپایین بوده و درنتیجه ادم و التهاب بافتی بسیار کمتر از روش های قبلی خواهد بود، و بیمار درحین عمل و بعد ازعمل علایم ناخوشایند کمتری داشت و بهبود وی سریعتر خواهد بود.

۳- لیزر

یکی از روش های به کاررفته در درمان وقفه های تنفسی و خرخر شبانه استفاده ازلیزر است که میتوان از انواع co2 ، دیود، YAG:ND یا KTP یا Excimer  باشد.

ازنظر مقایسه ای،نتیجه ی کاهش حجم بافت در تکنیک Coblation حین عمل مشخص می شود، ولی در موارد RFTA به صورت تاخیری مشاهده خواهد شد. از نظر قدرت هموستاز،Coblation قدرت هموستاز بالایی دارد.

پروسیجرهای مختلفی توسط روش های فوق قابل انجام است که عبارتند از:

۱- اوولوپالاتوپلاستی

۲- Channeling of uvula and soft palate

۳- CAUP

CAUP درحقیقت مجموعه ای ازچند پروسیجر است که شامل برداشتن بافت های لوزه، channeling کام نرم و اوولا، و اوولوپالاتوپلاستی است.

ازدیگر کارهایی که جدیدا برای درمان وقفه ی تنفسی و خرخر شبانه انجام می شود عبارت اند از:

• کار روی قاعده ی زبان: به وجود آوردن شیار روی زبان به وسیله ی لیزر یا امواج رادیویی یا coblation.
• Channeling قاعده ی زبان به وسیله ی امواج رادیویی یا coblation
• تکنیک های suspension قاعده ی زبان.

***       گردآوری و تایپینگ توسط شرکت بنیان طب جراح       ***