تفاوت مراقبت های ویژه در بیمارستان با منزل

بیمارانی که جراحی سختی داشته‌اند و  یا دارای نارسایی سیستم‌های اصلی بدن ازجمله سیستم تنفسی، قلب و عروق، دستگاه گوارش، مغزی یا سایر سیستم‌های بدنی هستند به مراقبت‌های ویژه نیاز دارند. این بیماران به درمان در مکان‌هایی نیاز دارند که تصمیمات سریع گرفته می‌شود و درمان‌های مناسب به سرعت انجام می‌شوند.

بیمارستان‌ها ممکن است آی‌سی‌یوهایی داشته باشند که مربوط به یک تخصص معین پزشکی یا گروه‌های خاصی از بیماران باشند، برای مثال واحد مراقبت‌های ویژه از نوزادان (NICU)، واحد مراقبت‌های ویژه کودکان (PICU)، و احد مراقبت‌های ویژه بیماری‌های مغز و اعصاب (Neuro ICU)، واحد مراقبت‌های ویژه تروما (TICU) و غیره.

تجهیزات ICU

تجهیزات ICU کمک می‌کنند تا پرسنل بتوانند وضعیت آنی بیمار را کنترل کنند. ICU کودکان دارای همان تجهیزات ICU عمومی است با این تفاوت که سایز بعضی از تجهیزات مراقبت‌های ویژه بایستی جهت اطفال در نظر گرفته شود. کیفیت تجهیزات مراقبت‌های ویژه با کیفیت پرستاری و پزشکی مرتبط می‌باشد. ایمنی، کارایی و هزینه‌ای که جهت ارائه مراقبت پزشکی به بیماران صرف شده بدون تجهیزات لازم و طراحی محیطی مناسب مسلما کاهش می‌یابد. در تعیین این‌ که چه تجهیزاتی باید در اتاق ICU وجود داشته باشند باید کل برنامه عملکردی به ­ویژه فاکتورهای برنامه‌ریزی مانند نوع مراقبت بیمار، وسایل بیمار و اندازه بخش را در نظر داشت.

لیست تجهیزات ICU؛ مونیتورینگ قلب، دستگاه کنترل فشارخون، مونیتورهای ضربان قلب، دستگاه تنفس مصنوعی یا ونتیلاتور، دستگاه­‌های زهکشی مایعات هم به بدن بیمار و هم خارج از بدن بیمار و سایر تجهیزات جهت کنترل عملکردهای مختلف بدن می‌باشند.

مونیتورینگ قلب

بیماران در بخش آی‌سی‌یو معمولا به سیم‌های متعدد دستگاه‌های مونیتورینگ مختلف وصل هستند. هنگامی که مقیاس‌­های تشخیص داده شده خارج از محدوه قابل قبول باشد مونیتورینگ­‌ها با هشدارهایی که می‌دهند اعضای تیم مراقبت را مطلع می‌کنند. لیست برخی از تجهیزات مونیتورینگ اتاق آی­‌سی­‌یو شامل:

مونیتورهای کاردیاک یا قلب

مانیتورهای قلب دارای الکترودهایی هستند که توسط پدهایی چسبناک به قفسه سینه بیمار متصل می‌شوند و فعالیت الکتریکی قلب را کنترل می‌کنند. این ابزار شبیه مانیتور کامپیوتر هست و حرکت ردیابی‌­ها در امتداد صفحه را نمایش می‌دهند.

پالس اکسیمتر

این وسیله تیم پزشکی را قادر می‌سازد تا اشباع اکسیژن در خون را کنترل کنند. پالس­اکسیمتر شبیه گیره لباس است و به انگشت بیمار متصل می‌شود و یا در سایز بسیار کوچک بوده و به لاله­ گوش متصل می‌گردد.

کاتتر سوان گنز

سوان گنز یا کاتتر شریان ریوی جهت اندازه­‌گیری میزان مایع انباشته شده در قلب و همچنین نحوه عملکرد قلب بکار می‌رود. این وسیله از طریق رگ‌های بزرگ گردن و یا قفسه­ سینه وارد بدن شده و در مسیر پرپیچ و خم به سمت قلب حرکت می‌کند.

آرتریال لاین

این وسیله که به کاتتر شریانی نیز معروف است به‌منظور کنترل مداوم فشارخون بکار می‌رود. کاتتر شریانی معمولا وارد شریان‌های مچ ­دست و برخی مواقع به خمیدگی آرنج (شریان بازویی نباید باشد) یا کشاله­ ران می‌شود. این ابزار روی مانیتور رد یا نوسانی ایجاد می‌کند که شبیه به خطوط ایجاد شده در مونیتور قلب است اما با موج تفاوت. آرتریال لاین ممکن است جهت گرفتن خون نیز استفاده شود بنابراین در چنین شرایطی نیازی به رگ‌گیری (سوراخ­ کردن رگ از طریق جراحی جهت گرفتن خون بیمار) نیست.

لوله‌ها و کاتترها

این نوع کاتتر یک لوله نرم و قابل­ انعطافی است که وارد رگ بزرگ در گردن (سیاهرگ ژوگولار داخلی)، قسمت فوقانی قفسه‌سینه (ورید ساب­کلاورین یا زیر ترقوه­ای) و یا در کشاله‌ران (ورید فمورال) می­‌شود. قبل از ترزیق به بیماران داروی آرامش­ بخش تجویز شده و تحت بی‌حسی موضعی قرار می‌گیرند. کاتتر CVC با کمک بخیه‌ها به­ مدت چند روز یا چند هفته محکم در جای خود ثابت می‌شود. کاربرد کاتتر سیاهرگ­ مرکزی:

• تزریق مداوم یا مکرر دارو
• دریافت بیش از یک دارو به ­طور همزمان
• اندازه‌­گیری فشار ورید مرکزی (میزان مایع در خون)

استفاده این وسیله خطر ابتلا به عفونت خونی و ترومبوز (حساسیت به لمس و تجمع غیرطبیعی مایع در بافت‌ها، اختلال در حرکت و تراکم خون در ورید) را به همراه دارد.

کاتترهای داخل وریدی به دو صورت، کاتترهای پلاستیکی و کوچک و کاتترهای بزرگ‌تر هستند. کاتترهای پلاستیکی داخل عروق محیطی و کاتترهای بزرگ­ به رگ­‌های بزرگ­تر در گردن تزریق می‌شوند. مایعات، داروها، داروهای تغذیه‌ای و محصولات خونی از طریق کاتتر داخل وریدی به بدن بیمار تزریق می‌شوند. برای بیماران بخش ICU اغلب کاتترهای داخل وریدی متعددی استفاده می‌شود.

این لوله‌ها که جهت تخلیه مایع یا هوای انباشته شده و همچنین پیشگیری از بزرگ­ شدن ریه‌ها بکار می‌روند از طریق دیواره قفسه­ سینه به فضای اطراف ریه تزریق می‌شوند.

کاتتر ادراری

کاتتر ادراری که اغلب کاتترهای فولی نامیده می‌شوند از طریق مجاری مثانه وارد مثانه می‌شوند. این کاتترها به‌محض رسیدن به مثانه توسط بالونی که در انتهای کاتتر باد شده در جای خود ثابت می‌شوند. کاتترهای ادراری به‌طور مکرر مثانه را تخلیه کرده و امکان اندازه‌گیری دقیق ادرار تولیدشده را فراهم می‌کنند. اندازه­‌گیری میزان تولید ادرار در کنترل مایعات و ارزیابی عملکرد کلیه بسیار حائز اهمیت است.

لوله­ تنفسی

اندوتراچل تیوب یا همان لوله­ تنفسی زمانی که نیاز به تهویه مکانیکی باشد بکار می‌رود. لوله پلاستیکی نرم از طریق بینی یا دهان به فضای بین طناب‌های صوتی یا نای وارد می‌شود. بالون کوچکی که به انتهای لوله در نای متصل است برای پیشگیری از فرار هوا باد می‌شود. نتیجه این امر تهویه مناسب توسط دستگاه تنفس مصنوعی است.

فرایند استفاده از لوله­‌های تنفسی به لوله‌گذاری معروف است. بیمارانی که لوله‌های تنفسی به آن‌ها وصل است معمولا قادر به صحبت­ کردن نیستند بنابراین بسیار مهم است که پاسخ سوال‌هایی که نیاز به جواب بله و خیر دارند را با تکان دادن سر جواب دهند. برخی بیماران ممکن است در چنین شرایطی از طریق نوشتن ارتباط برقرار کنند. اغلب بیماران در طی فرایند لوله‌گذاری نیاز به داروی ­آرامش‌بخش داشته و ممکن است درکل توانایی پاسخ به سوالات را نداشته باشند.

دستگاه ونتیلاتور

ونتیلاتور یا دستگاه تهویه یک دستگاه تنفس مصنوعی است و بیمار با کمک لوله‌­های‌تنفسی (لوله پلاستیکی منعطف که از طریق دهان وارد نای می‌شود) به دستگاه تنفس مصنوعی متصل می‌شود. اگر زمان بهبود ریه‌ها طولانی شود پزشک مجبور خواهد بود از طریق روش تراکئوستومی مشکل بیمار را برطرف نماید. این روش با ایجاد یک سوراخ کوچک در گردن و زیر طناب صوتی و سپس تزریق لوله کوچک به داخل سوراخ و اتصال به دستگاه تنفس ­مصنوعی انجام می‌شود. تراکئوستومی را می‌توان در ICU و یا اتاق جراحی انجام داد.

زمانی­که بیمار نیازی به دستگاه تنفس نداشته باشد لوله تزریق شده خارج می‌شود و سوراخ ایجاد شده در گردن نهایتا بهبود می‌یابد. روش تراکئوستومی برای بیماران راحت و بدون درد است و اغلب از بروز آسیب به نای پیشگیری می‌کند.

تغذیه

حتی اگر بیمار در ICU بی­‌حرکت باشد به تغذیه‌ی مناسب نیاز دارد و رفع این نیاز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چون اگر این نیاز رفع نشود می‌تواند بیماری و یا آسیبی که موجب بستری­ شدن بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه گردیده میزان متابولیسم پایه (محاسبه سرعت متابولیسم) بیمار را افزایش ‌دهد. تغذیه کافی تاثیر چشمگیری در فرایند بهبودی دارد. تزریق داروهای تغذیه‌ای محلول از طریق واردکردن لوله­‌های‌ تغذیه از بینی یا دهان به شکم یا از طریق کاتترهای سیاهرگ مرکزی صورت می‌گیرد. تا زمانی‌که دستگاه گوارش بیمار فعالیت می‌کند و قادر به تحمل غذا است تزریق از مسیر شکم ترجیح داده می‌شود. برای فراهم نمودن نیازهای تغذیه‌ای بیمار، نیاز به مقدمات تغذیه‌ای خاصی است. داروهای تغذیه‌ای بعد از آماده شدن باید توسط متخصص تیم مراقبت‌های حیاتی به‌دقت بررسی شده و طبق دستور متخصص تنظیم ­شوند.

مراقبت‌های ویژه در منزل

برخی بیماران برای ادامه حیات ملزم به استفاده از دستگاه‌های ICU و CCU هستند این گونه افراد نیاز به خدمات مراقبت‌های ویژه در منزل دارند. این بیماران با تمام تجهیزات ICU که مخصوص منزل طراحی و ساخته شده‌اند از ICU یا سایر بخش‌های بیمارستان طی فرایند کاملا مشخص از بیمارستان ترخیص و با حفظ ایمنی و اطمینان کامل و ضمن رعایت تمام استانداردهای پزشکی و درمانی به منزل منتقل می‌شوند.

مزایای مراقبت‌های ویژه در منزل

۱- سرعت در بهبودی و کاهش خطر ابتلا به عفونت‌ها

مراقبت پرستاری در منزل به بیمار کمک می‌کند تا به علت دور بودن از عفونت‌های بیمارستانی و آلودگی، سریع بهبود پیدا کند.

۲- هزینه بسیار کم پرستاری در منزل

مراقبت‌های درمانی در بیمارستان معمولا بسیار پرهزینه است و نگهداری بیمار به صورت طولانی مدت در بیمارستان برای بیمارستان با هزینه بالا تمام می‌شود. در خدمات پرستاری در منزل با استفاده از مراقبت‌های پزشکی حرفه‌ای می‌توان بیمار در راحتی خانه با استانداردهای بیمارستان مراقبت و نگهداری کرد. از نظر هزینه، پرستاری در منزل در مقایسه با بستری شدن در بیمارستان، بسیار مقرون به صرفه است.

۳- محیط اطراف بیمار

اگر بیمار به مدت طولانی در بیمارستان بماند می‌تواند تاثیر منفی در سلامت روانی بیمار داشته باشد. بیمارستان معمولا به دلیل محیط اطراف، بیمار را از لحاظ روانی تحت فشار قرار می‌دهد و دوری از اعضاء خانواده سبب ایجاد استرس‌های مختلف جسمی و روحی روانی می‌گردد. پرستاری در منزل با ارائه مراقبت‌های حرفه‌ای پزشکی در محیط آرام خانه در روند بهبودی بیمار کمک می‌کند. حضور در محیط گرم و دوست داشتنی خانه به آرامش ذهن و کاهش استرس بیمار کمک می‌کند.

۴- خدمات مراقبتی بر اساس نیازهای بیمار

در بیمارستان، بیمار نمی‌تواند نیازهای خاص خود را داشته باشد و همین مسئله باعث می‌شود بیماران از محیط و امکانات بیمارستان ناراضی باشند. ارائه مراقبت‌های حرفه‌ای در خانه به شخصی‌سازی و سفارشی کردن تجربه برای بیمار کمک می‌کند. پرستار در منزل برای هر بیمار منحصر به فرد می‌باشد و تمامی نیازهای بیمار را در ذهن خود نگه می‌دارند. زمانی که بیمار از خدمات پرستار در منزل استفاده می‌کند بسیار راحت‌تر می‌باشد زیرا تمام نیازهایش تامین می‌گردد. مراقبت در منزل در تسریع بهبودی بیمار موثر خواهد بود.

۵- فعالیت‌های روزانه زندگی روزمره

بعضی از افراد ممکن است در انجام وظایف اساسی خود، مانند حمام کردن، نظافت، پخت و پز و تمیز کردن، مشکل داشته باشند. مراقبت حرفه‌ای در خانه عملکرد این فعالیت‌های روزمره را آسانتر می‌کند. پرستار در منزل برای کمک به بیماران در فعالیت‌های روزمره زندگی آموزش دیده‌اند. آنها به بیماران کمک می‌کند که احترام و کرامت خود را حفظ کنند و زندگی سالم و با کیفیتی داشته باشند.

معایب مراقبت‌های ویژه در بیمارستان

ICU و CCU یکی از حساس‌ترین بخش‌های بیمارستان‌ها هستند. این بخش‌ها علاوه بر این که از حساسیت مراقبتی زیادی برخوردار هستند هزینه زیادی برای بیمارستان، بیمه و اشخاص دارند. از این رو استفاده از خدمات مراقبت‌های ویژه در منزل هزینه را برای افراد تا حدود یک سوم کاهش می‌دهد. معایب مراقبت‌های ویژه در بیمارستان عبارتند از:

• هزینه بالا
• این محیط برای برخی افراد استرس‌زا است
• عفونت‌های بیمارستانی
• بیمار نمی‌تواند نیازهای شخصی خود را مثل حمام کردن برطرف کند

پرستار CCU و ICU در منزل

کارشناسان پرستاری و دیگر رده‌های پرستاری اقدام به ارائه مراقبت‌های ویژه و برطرف نمودن نیازهای بیمار می‌نمایند. مدل مراقبتی و اقدامات پرستاری از بیمار در سه سیستم طبقه‌بندی می‌گردد که به صورت مستقل، نسبی و کامل انجام می‌شود.

بیمارانی که در شرایط مناسب قرار دارند و قادر هستند که نیازهای خود را رفع نمایند، صرفا نیاز به آموزش‌های خود مراقبتی خواهند داشت، همچون کنترل و پیشگیری از عفونت در بیماران مصرف کننده داروهای سرکوب کننده ایمنی و برخی بیماران در انجام مراقبت‌های خود نیاز به کمک کارشناس پرستاری و بهیار و دیگر رده‌های پرستاری دارند و برخی دیگر نیز بنا به شرایط جسمی خود نیازمند حضور دائم و دریافت کامل مراقبت‌های پرستاری هستند که تمامی نیازهای آنها بایستی توسط پرستار و دیگر رده‌های پرستاری برطرف گردد.

*        شرکت بنیان طب جراح       *