دستور العمل مقابله با 19 COVID در تجهیزات پزشکی نگارش اول اسفند ماه 1398
تهیه و تدوین توسط کمیته علمی و پژوهشی انجمن صنفی متخصصین تجهیزات پزشکی کشور
تدوین کنندگان :
خانم مهندس نوشین پورباقی عضو هیات مدیره و رییس کمیته علمی انجمن صنفی متخصصین تجهیزات پزشکی
آقای مهندس امیر رضایی عضو انجمن صنفی متخصصین تجهیزات پزشکی
مشاوران :
آقای مهندس مهدی طیبی عضو هیات مدیره و عضو کمیته علمی انجمن صنفی متخصصین تجهیزات پزشکی
خانم مهندس فاطمه روستا دبیر کمیته علمی انجمن صنفی متخصصین تجهیزات پزشکی
آقای مهندس عبدالرضا حبیبی عضو کمیته علمی انجمن صنفی متخصصین تجهیزات پزشکی
خانم مژگان رمضان نژاد سوپروایزر کنترل عفونت بیمارستان علی اصغر (ع)
مخاطبین :
کاربران تجهیزات پزشکی (کادر درمان)
اداره تجهیزات پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی
مهندسین و تکنسین های تجهیزات پزشکی واحد های درمانی
مهندسین و تکنسین های تجهیزات پزشکی شرکت های تولید کننده ، وارد کننده و ثالث
ویروس کرونا (corona) چیست؟
ویروس های کرونا خانواده بزرگی از ویروس ها هستند که ممکن است در جانوران و انسان ها تولید بیماری کنند. می دانیم که در انسان، چندین ویروس از خانواده کرونا سبب طیفی از عفونت های تنفسی می شوند که سرماخوردگی ساده را از یک سو، و سندرم تنفسی خاورمیانه (MERS) و سندرم شدید حاد تنفسی (SARS ) را در برمی گیرد. تازه ترین ویروس کشف شده از این خانواده سبب بیماری جدیدی شده است که اکنون 19- COVID خوانده می شود.
بیماری 19 COVID چیست؟
بیماری عفونی جدیدی است که توسط تازه ترین ویروس شناخته شده از خانواده ویروس 19-COVID بیماری کرونا ایجاد می شود. این ویروس و بیماری تا پیش از آن که دسامبر 2019 در شهر ووهان چین همه گیر شود، ناشناخته بود.
علائم بیماری19 COVID کدامند؟
شایعترین علامت های این بییماری تب، خستگی و سرفه های خشک هستند. برخی بیماران ممکن است دردهایی ضعیف تا شدید عضالنی و سردرد، گرفتگی یا آبریزش بینی، گلودرد یا اسهال را تجربه کنند.
این علائم عموما ملایم اند و به تدریج آغاز می شوند. ویروس ممکن است به بعضی از مردم سرایت کند بی آن که هیچ علامتی بروز دهد یا سبب بیماری شود.
در حدود 80 ٪ افراد بدون هر گونه اقدام خاص، به طور کامل بهبود می یابند اما در میان آنهایی که بیماری را بروز داده اند تقریبا از هر شش بیمار یک تَن ناخوشی شدیدی تجربه می کند و دچار تنگی نفس می شود.
افراد مسن، و آنهایی که بیماری زمینه ای مانند پرفشاری خون، مشکالت قلبی یا دیابت دارند بیشتر در معرض خطر نوع شدید بیماری هستند. تاکنون حدود 2 ٪از این بیماران درگذشته اند. کسانی که تب، سرفه و تنگی نفس را تجربه میکنند باید به پزشک مراجعه کنند.
بیماری 19 COVID چگونه منتشر می شود ؟
انسان ممکن است از هر کسی که آلوده به ویروس است، دچار بیماری شود. قطرات ریزی که هنگام سرفه یا بازدم از دهان یا بینی فرد آلوده پرتاب می شوند می توانند موجب سرایت ویروس از یک فرد به فرد دیگری شوند و تولید بیماری کنند. این قطرات همچنین ممکن روی اشیاء و سطوح نشسته و فرد دیگری پس از لمس آن اشیاء و سطوح سپس لمس چشم، بینی یا دهان خود دچار بیماری شود. همچنین فرد ممکن است مستقیما همان قطرات ریزی که دهان یا بینی فرد مبتال هنگام سرفه یا بازدم به بیرون پرتاب می شوند را به درون دستگاه تنفسی خود کشیده و بیمار شود. به همین دلیل افراد سالم باید فاصلهای بیش از یک متر با فرد بیمار را رعایت کنند.
ضد عفونی کننده های پر کاربرد برای استریل تجهیزات پزشکی و سطوح
Intermediate level
کلر و ترکیبات کلره
ید و ترکیبات یده
الکل ها
High level
پراکسید هیدروژن
پراستیك اسید
گلوتارآلدئید
فرمالدئید
Bactericidal
ویروسیدال
فونگی سیدال
اسپوروسیدال
Sterilization
اتوکالو ها
Intermediate level
کلر و ترکیبات کلره:
هیروکلریتها بصورت مایع (هیپوکلریت سدیم ) و جامد (هیپوکلریت کلسیم و سدیم دی کلرو ایاوسیانورات) در دسترس می باشند.
استفاده از هیروکلریت ها با وجود ارزان بودن و طیف اثر نسبتاً وسیعی در بیمارستانها محدود می باشد که علت آن خورندگی، ایجاد التهاب و غیر فعال شدن و ناپایدار بودن در حضور مواد آلی است.
الکل ها:
در دسته ضدعفونی کننده ها (Antiseptics) قرار دارند. اثر الکل ها (مانند اتیل وایزوپروپیل الکل٪70) بعنوان یك گندزدای Intermediate محدود است زیرا به سرعت تبخیر شده و تماس کوتاه مدت می باشد .اتیل الکل و ایزوپروپیل الکل در محدوده غلظت 60- 90 % حجمی بعنوان ضدعفونی کننده دست در پرسنل بخش های بهداشتی مقبولیت دارند. وقتی غلظت زیر 50% باشد اثر کشندگی الکل ها به سرعت کم می شود. الکل ها روی ویروس های بدون پوشش بویژه ویروس هپاتیت A و اسپورها مؤثر نیستند. بطور کلی الکل ها در غلظت 70 % بعنوان گندزدای Level Intermediate برای گند زدایی non critical وبرخی critical semi ها که بتوان آنها را به مدت 30 دقیقه در الکل غوطه ور نمود استفاده می شوند
ید و ترکیبات یده:
به 3 گروه اصلی تقسیم می شود:
- محلول های آبی خالص مانند محلول لوگل
- محلول های الکلی مانند تنتورید
- ترکیبات یدوفوریك مانند بتادین
ید یك میکروب کش موثر و قوی است. میکروارگانیسم ها به ید حساسیت متفاوت و غیر یکنواخت دارند. دوز بالای ید مانند تنتورید چنانچه وارد حفره های بدن شود بسیار سمی بوده و باعث خونریزی و تورم غشاهای مخاطی می گردد. غلظت بالای ید آزاد به میزانppm 6/155 در محلول لوگل آن را یك گندزدای قوی اما نسبتاً سمی کرده است. این محلول باید فقط بصورت خارجی و روی مناطق بسیار کوچك و در موارد اورژانس استفاده شود. یدوفورها هم بعنوان گندزدا و هم ضدعفونی کننده استفاده می شوند. یدوفورها مانند پوویدون آیودای نسبتاً غیرسمی بوده و التهاب آور نیستند.یدوفورهای ضدعفونی کننده نباید بعنوان گندزدای سطوح یا وسایل پزشکی استفاده شوند.
High Level
پراکسید هیدروژن:
بر روی طیف وسیعی از ارگانیسم ها شامل باکتری ها، قارچ ها، مخمر ها، ویروس ها و اسپور ها موثر می باشد. محلول پراکسید هیدروژن 3 %سریعاً باکتری ها را می کشد .
محلول پراکسید هیدروژن 6 %در مدت 6 ساعت استریل کننده است) بطور کلی محدوده غلظتهای 6 تا 33 درصد آن استریل کننده می باشد. تخریب اسپورها با افزایش غلظت و دما افزایش می یابد.
برای گندزدایی آندوسکوپ ها پراکسید هیدروژن 5/7 %به مدت 10 دقیقه و گلوتارآلدئید 2 %به مدت 20 دقیقه الزم می باشد.پر اکسید هیدروژن سمیت کمتری نسبت به گلوتارآلدئید برای انسان و مویط دارد.
پر استیك اسید:
در دسته استریل کننده های شیمیایی قرار دارد و در غلظت های مختلف گندزدا و استریل کننده است . پراستیك اسید در مقایسه با سایر گندزداها در غلظت های پایین تری اثر باکتریسیدی و اسپوروسیدی نشان میدهد. پر استیك اسید در دمای پایین نیز اثر اسپوروسیدال دارد و در حضور مواد آلی نیز اثر خود را حفظ می کند. در ترکیب با الکل ها اثر اسپوروسیدال آن افزایش می یابد.
گلوتارآلدئید:
درغلظت های مختلف بعنوان گند زدا یا استریل کننده به دو شکل گاز یا مایع استفاده می شود. گلوتارآلدئیاد تنها آلدئیدی است که فعالیت اسپوروسیدال خوبی نشان می دهد. هلیکو باکترپیلوری با گلوتارآلدئید 5/0 %در مدت 15 ثانیه از بین می رود .(در آندوسکوپ ها) گلوتارآلدئید فعالیت بالایی را در مقابل قارچهای مختلف دارد.
گلوتارآلدئید در مقابل بسیاری از ویروسها (MERS , SARS) مؤثر می باشد.
گلوتارآلدئید فعالیت مایکوباکتریسیدال دارد اما سرعت مرگ وابسته به گونه و سویه ارگانیسم می باشد.
گلوتارآلدئید توسط سدیم بی سولفات کاملا غیر فعال می شود. این ترکیب اثر بیوسیدی نداشته و برای محیط نیز سمیت کمی دارد.
استفاده از غلظت کمتر از 2 %گلوتارآلدئید برای استریل کردن توصیه نمی شود.
فرمالدئید:
یك استریل کننده است که به دو شکل گاز و مایع استفاده میشود. محلول آن فرمالین نام دارد کاه حااوی 37 % فرمالدئیاد است .
این محلول کارسینوژن است و در هنگام استفاده نباید تماس مستقیم با آن داشته باشند.
فرمالدئید در غلظت 6 و 8 %استریل کننده است.
فرمالدئید در غلظت 1 و 8 % گندزدا است و بسته به غلظت آن، سطح فعالیتش از Low تا High متغیر است.
Bactericidal
مواد شیمیایی هستند که باکتری ها را می کشند.
بطور مشابه عوامل ویروسیدال Virucidal
فونگی سیدال Fungicidal
اسپوروسیدال Sporocidal
به ترتیب قادر به از بین بردن ویروس ها، قارچ ها یا اسپور ها می باشند.
Sterilization
اتوکالوها
اتوکالوهای بخار دمای بالا (به روش مرطوب)
دراتوکالوهای بخار دمای بالا از بخار آب تحت فشار ، جهت استریل استفاده می نمایند . از این نوع اتوکالوهای بخار دمای بالا در حال حاضر برای موارد متفاوتی از قبیل مایعات، تجهیزات و سایر موارد استفاده می شود.
اکثر این اتوکالوها در دو محدوده دمایی عمل می نمایند:
الف- محدوده پایین 250- 254 درجه فارنهایت (121 – 123 درجه سانتی گراد)
ب- محدوده بالا 270- 274 درجه فارنهایت (132 – 134 درجه سانتی گراد)
اتوکالوهای بخار دمای بالا (به روش خشك)
با فور دستگاه فور، دارای یك اتاقك عایق کاری شده است که با جریان برق گرم شده و به صورت خشك عمل می نماید .
تجهیزات و لوازم مختلفی با درجه حرارت های مختلف در زمان خاص توسط این سیستم قابل استریل می باشند:
- در 160 درجه سانتی گراد به مدت 2 ساعت
- در 171 درجه سانتیگراد به مدت 1 ساعت
- در 180 درجه سانتی گراد به مـدت نیم ساعت
- در 191 درجه سانتی گراد به مدت 6 تا 10 دقیقه
اتوکالوهای بدون بخار و دمای پایین (PLASMA )
در بخشهای استریل، اتوکالوهای بخار نمی توانند به تنهایی تمامی وسایل بیمارستانی را استریل نمایند چرا که این استریالیزرها با دمای بالا(121 و191 درجه سانتیگراد) و در شرایط دمایی بالا عمل می نمایند. این شرایط بالای حرارتی و رطوبت می تواند باعث خرابی بسیاری از وسایل الکترونیکی، آندوسکوپ ها، الپاروسکوپ ها و یا ابزارهایی از جنس پالستیکی، سیلیکونی و… شوند. سیستم های استریالیزر سرد و خشک با دمای حدود 55-50 درجه سانتیگراد و در شرایط کاملا خشک وسایل را استریل می کنند. همچنین استریالیزر های پالسما به دلیل برخورداری از مزایایی نظیر سرعت بالا ، بی خطر بودن، دمای پایین کارکرد، شرایط کاملا خشک، عدم تولید بوی نامطبوع، عدم نیاز به صرف زمان پس از پایان فرآیند استریل و… به جایگزینی مناسب برای سایر روشهای قدیمی استریل سرد و خشک نظیر اتیلن اکساید و فرمالدئید تبدیل شده اند.
الزامات محافظتی در برابر ویروس COVID 19 در مواجهه با ابزار و تجهیزات پزشکی
- محافظت فردی ( الزامات )
- ضد عفونی کردن تجهیزات ورودی
- ضد عفونی فضای فیزیکی و ابزار ها
- اصلاح و بازنگری فرآیندها در راستای کنترل و کاهش عفونت
شرح الزامات محافظت فردی و تجهیزات در مقابل ویروس 19 COVID
اقدامات اولیه قبل از ضدعفونی
خاموش نمودن دستگاه و جدا نمودن از منبع تغذیه اصلی به هر عنوان (چك یا تعمیر نمودن )
جدا سازی هر گونه منبع تغذیه داخلی (باطری های پشتیبان)
اطمینان از کاهش ولتاژ قطعات High Voltage داخلی (دشارژ نمون خازن ها)
شروع کار با دستگاه پس از 15 دقیقه بعد از ضدعفونی نمودن تجهیزات
اطمینان از عدم خورندگی محلول های مورد استفاده بر روی سطوح تجهیزات
الزامات فردی
شستشوی دست ها با محلول صابون و پویدین آیوداین
استفاده از گان ، ماسك و دستکش جهت تعمیرات و اعزام به بخش های درمانی
رعایت حداقل فاصله مطمئنه با افراد مشکوک (حداقل یك تا دو متر)
کاهش تردد های غیر ضروری مسئول تجهیزات پزشکی و تکنسین ها ( شرکت ها ) در بخش ها و واحد های درمانی علی الخصوص آلوده یا قرنطینه شده
رعایت اصول استفاده صحیح ، تعویض و امحاء گان ، ماسك و دستکش
ضد عفونی فضای فیزیکی و ابزار ها
سطح تجهیزات ، کف واحد و میزهای کار در صورت امکان به شکل ذیل ضدعفونی گردد :
- محلول آب ژاول* 1 % حداقل به مدت 1 دقیقه
- الکل 70 % به مدت 10 دقیقه
- پراکسید هیدروژن 0/5 % به مدت 1 دقیقه
- استفاده از چسب های آنتی باکتریال در ورودی واحد مهندسی پزشکی
- غوطه ور کردن ابزار کار در محلول الکل 70 % به مدت 10 دقیقه پس از هر بار تعمیرات
- استفاده از دستگاهای تصفیه هوا (حتی الامکان دارای فیلتر هپا )
- ضد عفونی کردن تجهیزات ورودی
- تعبیه مکانی جهت قرارگیری دستگاهها و ضدعفونی تجهیزات ورودی
* طرز تهیه آب ژاول 1 % :
جهت تهیه در هر یك لیتر آب 1 سی سی وایتکس اضافه گردد .
ضدعفونی سطوح تجهیزات ورودی به شکل ذیل :
- محلول آب ژاول 1 % حداقل به مدت 1 دقیقه
- الکل 70 % به مدت 10 دقیقه
- پراکسید هیدروژن 0/5 % به مدت 1 دقیقه
- ضدعفونی نمودن سطوح تاچ پنل ها با آب ژاول 1 %
- جهت شستشو تاچ پنل ها به هیچ عنوان از الکل استفاده نشود.
اصلاح و بازنگری فرآیندها در راستای کنترل و کاهش عفونت
کاهش انتقال تجهیزات از بخش ها به واحد تجهیزات پزشکی یا خارج از مرکز درمانی
نشانه گذاری تجهیزات به جهت شناسایی تجهیزات آلوده و مشکوک در راستای استفاده ایمن.
نظارت بر انبارش ، جابجایی و حمل و نقل صحیح تجهیزات به منظور انتشار حداقلی ویروس
خودداری از تماس همزمان با وسایل ، ابزار و لوازم غیر ضروری در هنگام تعمیر و بررسی تجهیزات
خودداری از هرگونه تماس دست و یا ابزار با منقطه T* صورت در هنگام انجام هرگونه تعمیرات
حتی الامکان استفاده از سیستم های صوتی و تصویری (ویدیو کنفرانس) ، شبکه ای ، اتوماسیون ها و … جهت سرویس و نگه داشت به جای مراجعات حضوری
* منطقه T : عبارت است از محور چشم ها ، بینی و دهان
Reference
https://www.cdc.gov/coronavirus/ 2019 nCoV/summary.html
https://www.cdc.gov/infectioncontrol/pdf/guidelines/disinfection guidelines
https://www.who.int/blueprint/priority-diseases/keyaction/COVID 19_Treatment_Trial_Design_Master_Protocol_synopsis
انتشارات علم و فناوری های شانگهای : نویسنده جان ونگ هونگ ترجمه امین بذرافشان ،طاهره بختیار زاده – ترجمه اسفند 98
مرکز مدیریت بیماری ها : دکتر امیر سالاری- مدرس اورژانس و مراقبتهای ویژه
مشاوره تخصصی رایگان : اگر چنانچه در زمینه خرید دستگاه های کمک تنفسی نیاز به مشاوره تخصصی و راهنمایی رایگان دارید، لطفا از طریق راه های ارتباطی زیر با ما در تماس باشید.
دفتر فروش:04133379934 تلفن تماس:09143137771 واتساپ: 09143137771
نیاز به مشاوره رایگان دارید؟
شرکت بنیان طب جراح ارائه دهنده انواع دستگاه های کمک تنفسی ایرانی و خارجی میباشد. چنانچه در مورد خرید دستگاه های کمک تنفسی نیاز به مشاوره تخصصی و راهنمایی رایگان دارید.
شماره تماس خود را برای ما ارسال بفرمایید تا همکارانمان در اسرع وقت با شما تماس بگیرند.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.