خواب و بیماری های ریوی (دکتر حمیدرضا جباری متخصص داخلی و فوق تخصص ریه)
خواب و بیماری های ریوی
دکتر حمیدرضا جباری ( متخصص داخلی و فوق تخصص ریه )
مرکز آموزشی-پژوهشی درمانی سل و بیماری های ریوی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
اگر بخواهیم بیماری های وسیع و فراوان ریه را از نظر آناتومیک تقسیم بندی کنیم شامل موارد زیر خواهد بود:
بیماری های راه های هوایی (آسم، برونشیت مزمن ،برونشکتازی و..) بیماری های نسج یا پارانشیم ریه (آمفیزم، بیماری های نسج بینابینی و …) بیماری های عروقی ریه (افزایش فشار شریان ریوی، واسکولیت ها، و ناهنجاری های عروقی و…)
بیماری های عفونی ریه و بیماری های نئوپلازیک و اتوایمیون نیز خود ممکن است،بنا به شرایط، هریک از قسمت های فوق را گرفتار کند.بیماری های خارج ریوی.بر اکسیژناسیون و انتقال O2 تاثیر میگذارد و عیوب ستون مهره ها و قفسه ی صدری، ضعف عضلات تنفسی، و چاقی راشامل میشود.
درخواب چه اتفاقاتی می افتد؟
خواب باعث کاهش پاسخ دهی مرکز تنفس به محرک های شیمیایی و مکانیکی،و درون دادهای کورتیکال میشود که این اتفاق بیشتر در REM بوده و باعث نامنظمی در تعداد تنفس، عمق تنفس ، در نتیجه افت PAO2 به مقدار ۲تا۸ میلی متر میشود؛ ولی مقدار اشباع اکسیژن (O2 SAT) بیشتر از ۲ درصد اختلال پیدا نمیکند.
این حالت در افراد با ریه ی سالم و در سطح دریا مشکل زیادی ایجاد نمیکند،اما در بیماری های ریوی مثل COPD وبه خصوص برونشیت مزمن (آن دسته که آنها را blue bloaters مینامیم) و co2 بالاترو o2 پایینتری نسبت به آمفیزی هادارند( که دراصطلاح pink puffers نامیده میشوند).نشان داده شده است بیماران دچار COPD در زمان خواب عمیق افزایشی درفشار شریان ریوی وسطح pco2 مییابند که این تغییر معنی دار است.
شدت هیپوکسی درخواب و پاسخ عروق ریوی به صورت اسپاسم عروقی دراثر هیپوکسی این بیماران را مستعد افزایش فشار ریوی و ایجاد کورپولمونال میکند از طرف دیگر،در بیماران دچار COPD درهنگام خواب مقاومت راه های هوایی افزایش یافته و فعالیت عضلات بین دنده ای کاهش میابد،و درنتیجه FRCکاهش میابد وخود باعث افزایش کار تنفسی وافت O2 میشود.وجود آپنه ی انسدادی خواب درافراد دچار COPD، که سندروم همپوشانی نامیده میشود، میتواند برشدت مشکلات بیفزاید.شیوع این حالت در COPD و افراد جامعه تفاوتی معنی دار ندارد.
شک به بیماری های اختلالات تنفسی خواب disordered –sleep breathing دربیمارانCOPD درموارد زیر بایدمورد نظر باشد:
- بیمارانی که درهنگام فعالیت بدترند
- بیمارانی که با COPD متوسط یا شدید که لاغر هستند و اختلالات پیش رونده در ABG دارند
- -بیمارانی با CO2بالا و برونشیت مزمن شدید
- – فشارخون سیستمیک و فشارخون ریوی
- -نارسایی احتقانی قلب
- دردیگر بیماری های انسدادی ریه مثل آسم،که حملات شبانه بیشتر اتفاق می افتد،علت های مختلفی وجود دارد،از قبیل:
- – التهاب راه های هوایی
- – تغییرات ریتم سیرکادین در تون پاراسمپاتیک و سطح هورومون ها
- – آلرژن ها و خنکی هوا
- – ریفلاکس معده به مری
- – پاکسازی موکوسیلیاری
- – بیش فعالی برونکیال
درموارد بالا بررسی بیماران دارای نشانه های ذکر شده از نظر اختلالات خواب،OSA،هیپوکسی به شخص کمک کرده ومیتوان با درمانهای لازم از قبیل اکسیژن درمانی، و تهویه ی غیر تهاجمی از مورتالیتی و موربیدیتی بیماری کاست ؛وکمک بسزایی به این دسته بیماران نمود و به خصوص از بیماری های غیرقابل برگشت از قبیل پرفشاری ریوی وکورپولمونال جلوگیری کرد.
*** گردآوری و تایپینگ توسط شرکت بنیان طب جراح ***
- منبع: کتاب خلاصه سخنرانیهای اولین سمینار آموزشی اختلالات و روشهای تشخیص و درمان
دکتر حمیدرضا جباری ( متخصص داخلی و فوق تخصص ریه )
- تلفن تماس مطب : ۰۲۱۸۸۸۸۳۰۹۶
- آدرس:تهران ، میدان ونک ، خیابان ملاصدرا ،کوچه شاد، پلاک ۲۰،کلینیک تنفس
